27. Alay Tarihçesi

Çanakkale Cephesi’nde 3’üncü Kolordu, 9’uncu Tümen kuruluşunda bulunan 27’nci Alay, 31 Temmuz 1914 tarihinde seferberlik emri almış ve bu seferberliği 2 Ağustos 1914 tarihinde tamamlamıştır. Bu dönemde üç piyade taburu, bir ağır makineli tüfek bölüğünden oluşan alayın, 2’nci Tabur’undan bir müfreze Saroz Körfezi’nin kıyı kısmını gözetlemesi için gönderilmiştir.

Gelibolu gözetleme bölgesinde bulunan 27’nci Alay’ın sağ kanadı, Bolayır savunma hattını da içine alacak şekilde Bakla Burnu’na kadar ki kısmı oluşturmuş, sol kanadı ise Saz Limanı da dahil olacak şekilde son bulmuştur. Ayrıca 27’nci Alay komutanı, bu bölgenin de komutanı olmuş ve emrinde 27’nci Alay, Sahra Topçu 2’nci Tabur, Gelibolu Seyyar Jandarma Taburu, bir süvari takımı, Bolayır Ağır Topçu Taburu yer almıştır. Daha sonra bu bölgenin 19’uncu Alay’a verilmesi ile birlikte 27’nci Alay Maydos bölgesine alınmıştır. Maydos bölgesi komutanı da olan 27’nci Alay komutanın emrinde; 26’ncı ve 27’nci Alaylar, Sahra topçu 2’nci Tabur, 3’üncü Dağ Topçu Taburu, 10,5’luk Kirte’deki obüs bataryası, Maydos bölgesinde Seyyar Jandarma Taburu, 8’nci Mekkereli Piyade Cephane Kolu ve Ekmekçi Takımı yer almıştır. 27’nci Alay burada Maydos bölgesindeki Seddülbahir grubunun bir baskından korunması, kıyının gözetlenme ve korunması, ihtiyat olarak bir alayla bir topçu taburunun merkezi ve münasip bir yerde bulundurması görevini üstlenmiştir.

9 Kasım 1914 tarihinde 27’nci Alay Komutanı’nın Maydos Müfrezesi Komutanlığı’na alınmasıyla boşalan alay komutanlığına 25’inci Alay, 3’üncü Tabur Kumandanı Şefik (Aker) Bey getirilmiştir. 12 Kasım 1914 tarihinde ise 27’nci Alay, Maydos Bölgesi Sağ Kanat Müfrezesi adını almıştır. Ayrıca müfreze, Ece Limanı ile Kabatepe arasındaki bölgenin gözetlenme ve korunmasından sorumlu tutulmuştur.

19’uncu Tümen’in Maydos’a gelmesi ve tümen komutanı Yarbay Mustafa Kemal’in göreve başlamasıyla Rumeli yönündeki 9’uncu Tümen kıtaları 19’uncu Tümen’in emrine verilmiştir. Böylece 27’nci Alay’da 19’uncu Tümen’in emrine girmiştir. Daha sonra 19’uncu Tümen’in emri ile Kirte’ye gönderilen 27’nci Alay, burada 26’ncı Alay’ın emrine girmiştir.

4 Mart 1915 tarihinde düşman Seddülbahir’e çıkartma teşebbüsü yapmışsa da 27’nci Alay’ın 3’üncü Tabur’unun karşı taarruzu ile amaçlarına ulaşamamıştır. 6 Mart 1915 tarihinde ise bu sefer düşman donanması Kabatepe ve civarını bombardıman etmiştir. Ancak bir gece önce mevziiye giren obüs bataryalarının attığı 9 mermiden 2’si amiral gemisine isabet ederek gemileri mevzii değiştirmeye mecbur etmiştir.

18 Mart 1915 tarihinde düşman donanmasının boğazı zorlaması ve geri çekilmesi hakkında 19’uncu Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal, sağ yan müfrezesi komutanına şunları söylemiştir: “Düşman 11 zırhlı, 2 kravazör ve 6 torpidosundan oluşan filosu boğazdan girerek bataryalarımıza ateş açmıştır. Bizim karşı saldırımız ile düşmanın bir torpidosu ve Bouvet zırhlısı batmış, iki zırhlısı da hasara uğrayarak ateş edemeyecek hale getirilmiştir.”

21 Mart 1915 tarihinde 19’uncu Tümen Komutanı’nın emri ile, bir aydan fazla bir süredir ileri hatta düşman ateşinde olan ve oldukça yorulan alayların değiştirilmesine karar verilmiştir. Buna göre, 26’ncı Alay ile 77’nci Alay, 27’nci Alay ile 72’nci Alay değiştirilmiştir. 26’ncı Alay Maydos’a, 27’nci Alay da Sarafim Çiftliği yakınındaki 72’nci Alay’ın konaklarına gitmiştir.

25 Mart 1915 tarihinde 9’uncu Tümen Komutanı Albay Halil Sami Bey’in Maydos Bölgesi Komutanlığı’nı almasıyla 27’nci Alay tekrardan bu tümenin emrine girmiştir. Bölge komutanlığının emri ile 25’inci Alay, 26’ncı ve 27’nci Alaylar’ın arasındaki bir bölgeyi işgal etmiştir. Buna göre, 27’nci Alay’ın 3’üncü Taburu Kocadere’yi almış, 2’nci Taburu Palamutlu sırtındaki bölüğünü çekmiştir.

Çanakkale Bölgesi’nde, komutanlığında Mareşal Otto Liman von Sanders’ın olduğu 5’inci Ordu oluşturulmuştur. 3 ve 15’inci Kolordular’dan oluşturulan bu ordunun emrine göre, Ağıldere’den itibaren Kabatepe güneyindeki Palamutlar sırtı da dahil olmak üzere 15 cm.lik top mevziinin soluna kadar olan kısım 27’nci Alay, 2’nci Tabur tarafından savunulması istenmiş ve bu kısım Kabatepe Bölgesi adını almıştır.

25 Nisan 1915 tarihinde düşman Seddülbahir, Arıburnu ve Kumkale’ye çıkarma yapmıştır. Bunun üzerine 27’nci Alay’dan iki tabur ve ağır makineli tüfek bölüğü Çaamburnu’ndaki dağ bataryası ile Kabatepe bölgesine düşmanı denize dökmek için hareket etmiştir. Yapılan keşiflerde çıkan düşman kuvvetinin fazlalığından iki taburlu alayın düşmanı denize dökemeyeceği belli olmasına rağmen, alay geniş bir cephe ile taarruza geçerek düşmanı şaşırtmak ve durdurmak amacıyla Topçular sırtı ve Conkbayırı’nı elde tutmak için düşmana hemen saldırmaya karar vermiştir. Düşmanın sağ kanadı Kanlısırt dahil Çataldere ve Kanlısırt doğusunu işgal etmiştir. Bunun üzerine 27’nci Alay’dan verilen emir ile, 1’nci Tabur Kırmızı ve Kanlısırt doğrultusunda taarruz etmiş, 3’üncü Tabur Kırmızısırt’tan itibaren düşmanın sol kanadına taarruz etmiş, 1’nci Tabur’dan bir bölük ihtiyata gönderilmiş, topçu 165 rakımlı tepede mevzilenmiş ve tepenin güneyinden taarruzu desteklemiştir. 3’üncü Tabur Fundalık sırtın kuzey batısındaki derede ve İncebayır’da bulunan düşmanı uzaklaştırmış, 1’inci Tabur da Çataldere ve Karayörük deresine kadar olan sırtları ve etekleri zapt etmiş ve düşmana önemli zayiatlar vermiştir. 19’uncu Tümen’den 57’nci Alay Kocaçimen sırtlarına gelinceye kadar ufak bir müfreze ile düşmanın Conkbayırı’na ilerlemesi durdurulmuştur. 27’nci Alay Topçular sırtına yaklaşmış ve burada karşılanan düşmanın ileri kısımlarını Kesikdere ile Karayörük deresinin öbür tarafına uzaklaştırmış, Conkbayırı’na ilerleyen kolunu durdurmuştur. Kanlısırt ve Kırmızısırt arasındaki dereden takviye alarak ilerlemek isteyen düşman, topçu ve makineli tüfek ateşçilerimiz sayesinde durdurulmuş ve defedilmiştir. Conkbayırı’ndan Keklik Deresi’ne kadar büyük bir alanda taarruza ve direnişe uğrayan düşman, bu durum karşısında şaşırmış ve sarsılmıştır.

27’nci Alay, iki tabur ve bir bölüklük kuvveti ile yaklaşık olarak 2200 silah ve dört saat tek başına 15.000 kişilik düşman kuvveti ile çarpışmıştır. Alay, takviye kuvvet gelinceye kadar düşmana Conkbayırı ve Topçular sırtı gibi önemli yerleri kaptırmamıştır ve düşmanı Kesikdere ve Karayörük deresinin öbür tarafına atmıştır. Ayrıca 19’uncu Tümen’den 57’nci Alay’ın tam zamanında yardıma gelmesiyle yükü hafifleyen 27’nci Alay, Kanlısırt ve Kırmızısırtlara, orada esir kalmış topları geri almak için taarruz etmeye karar vermiştir. Buna göre 1’inci Tabur avcıları, Kanlısırt’ın doğu yamacını zapt etmiştir. Üç bölüğü ile düşmana taarruz eden alay, yaptığı süngü hücumları ile kahramanlık göstermiştir. Düşman, Kanlısırt ve topları vermemek için büyük ölçüde direnmiş ve karşı saldırıya geçmiştir. Ancak Türk kuvvetleri karşısında direnememiş ve toplar Türk birliklerinin eline geçmiştir.

26 Nisan 1915 tarihinde düşman Kırmızırt’a bir gece baskını yapmışsa da Türk birlikleri tarafından püskürtülmüştür. Ancak sabaha karşı düşmanın cephe ve yan ateşleri sonucunda Kırmızısırt işgal edilmiştir. 27 Nisan’da Türk birlikleri tekrar taarruz etmiş ve Kırmızısırt’ı düşmandan geri almıştır. Bu sırada 19’uncu Tümen komutanı taarruz emri vermiştir. Bu emir ile, 27’nci Alay’ın emrinde 72’nci Alay, 3’üncü Tabur olmasına rağmen, 72’nci Alay’ın sol kanadı uzatılmış ve düşmanın sağ kanadına taarruz edilmiştir. 77’nci Alay’ın 1’inci hattaki bölükleri 27’nci Alay’ın taarruzuna katılmışlar ve bu sırada 64’üncü Alay da sağ kanatta mevzilenmiştir. Bu sırada 57’nci Alay, mevziiden düşmanın sol kanadı aleyhine 77’nci Alay, 3’üncü Taburun ve 64’üncü Alay’ın ihtiyatı olarak bu alayı takip etmiştir. Yani sağdan 64’üncü Alay, soldan da 72’nci Alay taarruz etmiş ve emrindekiler bu taarruza katılmıştır. Taarruzun başlamasıyla 3’üncü Tabur düşmanın tepe ve siperini zapt etmiş ve böylece Kırmızısırt 27’nci Alay tarafından zapt edilmiştir.

1 Mayıs 1915 tarihindeki muharebelerde sol kanat komutanı olan 27’nci Alay, Kanlısırt’a bütün tümeni ile taarruz etmiştir. Ancak yapılan bu taarruz kanlı olmuş, büyük bir zayiatla bir miktar arazi elde edilebilmiş ve Kanlısırt elde kalmıştır. Kanlısırt’ın üstün düşman ateşi karşısında gündüz gözüyle zapt edilemeyeceğine kanaat getiren 27’nci Alay komutanı Yb. Şefik Bey, gece hücumuna karar vermiştir. 19’uncu Tümen Komutanı’nın 13’üncü Alay’dan bir taburu 27’nci Alay’ın emrine göndermesiyle Kanlısırt’a bir baskın yapılmasına karar verilmiştir. 27’nci Alay Komutanının planına göre, en önde taze gelen 13’üncü Alay’dan bir tabur, arkasından 27’nci Alay 2’nci Tabur ve daha arkasında 33’üncü Alay 1’inci Tabur, 125’inci Alay 2’nci Tabur’a hazırlanmalarını ve süngü takmalarını emretmiştir. Hücumun sükûnetle ve baskın halinde hep bir yerden yapılmasına karar verilmiştir. Böylece safların sükunetle ilerlemesi, düşman yaklaştığı zaman veya hücumu sezdiği zaman koşar adımlarla düşman üzerine saldırılması emredilmiştir. Ancak düşmanın baskın makineli tüfek ateşi ve gelen şarapnel parçaları karşısında Türk askerleri dağılmaya başlamış ve çok az bir kuvvet düşmana gidebilmiştir. Bu sebepler yüzünden süngü hücumu amacına ulaşamamıştır. 29 Mayıs 1915 tarihinde 14 ve 27’nci Alaylar, Kanlısırt’a baskın şeklinde taarruz yapmışlar ancak şiddetli düşman ateşleri karşısında bir sonuç alamamışlardır. 27’nci Alay taburu düşman siperlerine girmişse de 14’üncü Alay’ın hücuma kalkmaması üzerine yine başarılı olamamıştır. Öncesinde 27’nci Alay’ın düşmana kaptırdığı 31 ve 32 numaralı siperler, 27’nci Alay Komutanı Yb. Şefik Bey’in emir beklemeden aldığı tedbirler ile düşmandan geri alınmış ve bu durum üzerine komutan gümüş liyakat madalyası ile ödüllendirilmiştir.

20 Aralık 1915 tarihine kadar bölge siper, bomba ve lağım mücadeleleriyle devam etmiştir. 20 Aralık’ta ise düşmanın Arıburnu Cephesi’nden çekilmeye başladığı anlaşılınca düşman siperlerine girilmiştir. Böylece Arıburnu sırtı, alay kıtaları tarafından tamamen alınmış ve sahile inilmiştir.

27’nci alay başından sonuna kadar Çanakkale Cephesi’nde en kritik noktalarda bulunmuş ve Arıburnu’nda düşmanı ilk karşılayan alay olmuştur.