Kahraman Dardanos

“Kepez Burnu yükseltisine tahkim edilmiş Dardanos Bataryası 18 Mart günü elde edilen zaferin en büyük kahramanlıklarından biridir. Bu batarya çatışmasının herkesin konuştuğu diğer sürprizi ise Dardanos!

 Dardanos ağır çatışmalar sırasında her gün sürekli düşman bombardımana maruz kalıyordu. 18 Mart sonrasında Dardanos’u, bombaların isabet ettiği yeleri, bataryaların yakın ve uzak çevrelerindeki durumunu görmeye gelen amatör birinin doğru olarak belirttiği gibi, burayı ziyaret eden biri hiçbir topun savaş dışı kalmamış olmasına, askeri zararın neredeyse sıfır olmasına inanamazdı! Gerçekleşen en kötü olay şudur;  buradan atılan top mermisi zırhlının kenarına isabet etmiş ve zırhlının bu kenarı kesilmek zorunda kalınmış! Ve bu arada Dardanos’a yaklaşık 2.000 top mermisinin atıldığı tahmin edilmekte.

       Atılan 4.000 top mermisinin, gerçi büyük gürültü yapıyor olsalar da, hiçbir etkisi olmadığından, anlamı sadece çöpe atılan birkaç milyonluk sermayedir.  Savaşı kazanmada bunların etkisi olmasa da, bu bombalar Çanakkale Boğazı’nın ardındaki kalelerde, 6 motorlu saban makinesinin aynı zamanda süreceği topraktan daha fazla toprağı yerle bir etti. Ve en çok sakınılan, ama bir o kadar da avantajlı konumdaki tabyaya İngilizler tarafından, adeta kasıtlı bir şekilde,  kazı alanı durumundaki eski Dardanos yerleşkesi kalıntıları hedef alınarak boşa atış yapılmıştı. İngilizler uzun bir süre tabyayı vuramamışlardı.

Hâlihazırdaki en büyük bombalarının kara savunma hatlarında neden olduğu askeri zarar ise oldukça az. Gerçeğe yakın olabilecek sonuçlara göre, Türk tarafından çatışmaya katılan tüm güçlerin hem insan, hem silah, hem de savaş malzemeleri açısından yüzde birinden daha az zarar görmüştür. Düşman tarafına gelirsek; geçen zaman sonrasında açıklanan verilere göre düşman, savaş birliklerinin %40-50 kadarlık bölümünü ya hepten kaybetmiş ya da bunların bir kısmını çatışma dışı kalmışlar, bir bölümü ise gördükleri zararla kalmışlar.”

Ruşen Eşref ÜNAYDIN, Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülakat, İstanbul: Devlet Matbaası, 1930; İstanbul: Varlık Yayınları