Atatürk ve Çanakkale’nin Komutanları

Kitap Adı;  Atatürk ve Çanakkale’nin Komutanları

Kitabın Yazarı;  Sermet Atacanlı

Basım Yeri;  MB Yayınları, İstanbul

Basım Yılı;  2008

Sayfa Sayısı; 530

Cilt Tipi; Karton Kapak

Kâğıt Cinsi; Kitap Kâğıdı

Dil; Türkçe

            Avustralya’nın Melbourne kentinde dışişleri görevini yürüttüğü dönemde Avustralyalıların Çanakkale’ye bakış açısını gözlemleme fırsatı bulan Sermet Atacanlı, Avustralya’da yazar, akademisyen ve tarih araştırmacılarının Çanakkale Savaşları ile ilgili ortaya koydukları ürünleri ve halk dâhil resmi makamların konuya dair gösterdikleri önem ve duyarlılığı gördükten sonra Çanakkale Savaşları konusuna ilgi duymaya başlamıştır. Aynı zamanda Osmanlı Nişan ve Madalyaları konusunda çalışma yaptığı sırada Atatürk’ün Çanakkale Savaşları sırasında hangi madalyaları aldığını merak eden Sermet Atacanlı, ilk olarak konuyu makalede ele almak istemiş ancak daha sonra Atatürk’ün Çanakkale Muharebeleri sırasında görev ve konumuna ilişkin bilgileri de eklemesiyle eserini oluşturmaya başlamıştır. Çanakkale Savaşları’na dair Cumhurbaşkanlığı Arşivi’nde araştırmalarda bulunduğu sırada bazı ilginç belgelere ulaşmış ve bu belgeler doğrultusunda eserini kaleme almıştır. Eserini oluştururken Çanakkale Savaşları konusunda uzman bilgi sahibi olan kişilerden yardım almış ve teşvik görmüştür.

            Sermet Atacanlı eserinde, Çanakkale Muharebeleri’nin bazı safhalarına değinmiş, özellikle ismini Çanakkale Savaşları sırasında kamuoyuna duyurmuş ve Çanakkale’nin en önemli kahramanlarından Mustafa Kemal’in muharebeler sırasında Enver Paşa, Esat Paşa, Liman Von Sanders, General Gouraud gibi birçok Türk ve yabancı kumandanlarla olan ilişkileri, bu ilişkilerin Cumhuriyet dönemine nasıl yansıdığı üzerinde durmuştur. Konuyu bir bütünlük içinde okuyucuya aktarmak isteyen yazar, eserinde arşiv belgelerine, kronolojiye, yer adlarının gösterildiği bir haritaya, döneme ait ve ilk defa yayınlanan bazı fotoğraflara da yer vermiştir. Bunun yanı sıra artık ulaşılması zor hale gelen eski basım kitap, dergi, gazete vb. yayınlardan yararlanmıştır. Kullanılan kaynaklardan çeşitli alıntılar yaparak arşivin tozlu raflarında kalan eserlerdeki bazı bilgileri tekrar okuyucu ile buluşturmuştur. Eser de Çanakkale’ deki 5. Ordu Komutanı Liman Von Sanders’in “Türkiye’ de Beş Sene” adıyla yayımlanan anılarına ilişkin görüş ve eleştirileri içeren bir değerlendirmeye de yer vermiştir. Kitabın sonundaki ekler arasında, 57. Alay’ın Komutanı Yarbay Hüseyin Avni Bey tarafından hazırlanan resmi raporun tam metni de bulunmaktadır.

            Eser, Çanakkale Savaşlarına olan ilginin sadece törensel bir boyutta kaldığı dönemde, bu savaşın ilk olarak nasıl gerçekleştiğini ve ne şartlar altında kazanıldığını objektif olarak sunmaya çalışan önemli kaynaklardan biridir.