5. Tümen İstihkam Bölüğü’ne Ait 30 Nisan/17Mayıs 1915 Tarihleri Arasındaki Muharebe Tutanakları

5. Tümen İstihkam Bölüğü’ne Ait 30 Nisan/17Mayıs 1915 Tarihleri Arasındaki Muharebe Tutanakları

Ondokuzuncu Fırka Kumandanlığı’na

Emr-i âlî-i kumandanileri altında cereyân eden Arıburunu meydan muhârebesini musavver olmak üzere taleb buyurulan beşinci fırka istihkâm bölüğü muhârebe takrîri iki nüsha olarak takdîm-i huzûr-ı âlîleri kılınmıştır.

Fî 18 Temmuz sene 331

5. Fırka 4. Bölük K.

Mülâzım-ı Evvel

Mehmed …Salim..

İstihkâm 2. Tabur 2. Bölük Kumandanlığı’na

Merkezde Topçu Mevzi‛nden

17/2/331

27. Alay için istihkâm üçüncü taburun dördüncü bölüğü tertîb edildiğinden tekmîl bölüğünüzle Ondördüncü Alay’a merbût kalacaksınız.

19 uncu Fırka Kumandanı Emriyle

Fırka Erkân-ı Harbi

İzzeddin

Sâ‛at 8.15 sonra tekmîl bölükle 14. Alay’a iltihâk ettim. Alay kumandanı hareket edildiği vakit bölüğün kol nihâyetinde yürümesini emir etti. 18/2/31 sâ‛at 3.55 evvelde Edirne Sırtı’na gelmiş ve 14. Alay, siperleri 125. Alay da teslîm almakta bulunmuştu ki kâ’im-makâm Ali Bey nezdine gittim. Mûmâiley yekdiğerinden 150-200 metre fâsıla ile küçük zâbitân kumandasında üç istihkâm müfrezesini ileriki sırtta bulunan düşman siperlerine doğru hareket ettirmemi emr ettiler ve piyâdenin de hemen hareket edeceğini söylediler. Küçük zâbitânı alarak gidecekleri istikâmeti kendiliğimden tahdîd ederek gösterdim. İkisini yürüterek en sağdakini hareket ettirmek ve ba‛dehû bölük hareket eylemek üzere Mülâzım Necati Efendi’yi me’mûr ettim. Kendim aynı zamanda 14. Alay kumandanlığı tarafından da tahkîmât için piyâdeye terfîk etmem emr olunan efrâdı ihzâr için bölüğün yanına gittim. Ve hareket eden piyâde taburlarına birinci takımdan kalan efrâdla üçüncü takımı taksîm ettim. Ve ikinci takımı ihtiyâtta kalan 14. Alay 1. Tabur yanına bıraktım. Bugün zarfında ihtiyât takımı şiddetli ateş altında 14. Alay ve 125. Alay makineli tüfenklerine siper yaptı. Tel kesmek için gönderilen efrâdın kısm-ı azâmı iki ateş altında zedelendi. 14. Alay’dan alınan emir üzerine ihtiyâttaki takımlar dahî ihtiyât taburundan evvel ileriye gidildikte taburlara tefrîk edilen efrâdın taburlarca ve kendilerince düşman mevâzi‛î meçhûl olduğundan güzel ta‛bîye edilmiş olan bir düşman mitralyözünün te’sîriyle taburlarla beraber karmakarışık oldukları görüldü.

Sâ‛at 6.10 sonrada karmakarışık bulunan alaylar arasındaki istihkâm efrâdı boyun noktası gerisinde toplanmaya başladı. Ve bölük 14. Alay kumandanlığı tarafından ihtiyât olarak geri celb edildi. Ve 14. Alay tarassud mahallini ve civarını tahkîm ile iştigâle başladı.              

            19/2/331

Bugün bölük sâ‛at 4.00 sonraya kadar geceki tahkîmâtı ikmâl ile meşgûl oldu. Boyun Noktası’yla Merkez Tepe civarındaki oyuklarda kalmış olan piyâdemiz biraz ileride kendisine siper te’sîsine çalışmakta ve düşman da kendi siperlerini tanzîm ve ıslâh eylemekte idi. Sâ‛at 4.20 sonrada 14. Alay Kumandanlığı’ndan zîrdeki emri aldım.

5. Fırka İstihkâm Bölüğü Kumandanlığı’na

14. Alay Karargâhı’ndan

19/2/31

Bölüğünüzün üçte birini bir zâbit kumandasında sağ cenâh kumandanı binbaşı Avni Bey’in nezdine şimdi gönderiniz.

14. Alay K. Kâ’im-makâm

Ali Refet

Üçüncü takım hareket ettirildi. Ve alay kumandanından alınan müsâ‛ade üzerine diğer efrâd yemek yemek ve biraz istirâhat etmek üzere Çatal Dere’ye çekildi. Akşam olunca yalnız bir takım tekrar siper hafrîne me’mûr edildi. Diğer takım bulunduğu mahallde istirâhate devam eyledi. Sâ‛at 11 sonrada siperlerde çalışan takım da vazîfesini ikmâl eyleyerek avdet etti. 20/2/31 sâ‛at 3.30 evvelde 14. Alay kumandanı tarafından çağırıldım. Mûmâileyh düşmanın sağ cenâhımıza ta‛arruz ettiğini ve agleb-i ihtimâl Yetmiş İkinci Alay’ın üçüncü taburunun siperlerini işgâl eylediğini ve binâenaleyh bölüğün hemen ihtiyât siperlerini tutarak harbe hazır bulunmayı ve aynı zamanda sağ cenâha vaz‛îyeti anlayıp avdet etmek üzere bir zâbit keşif kolu göndermemi emr etti. Siperler işgâl olundu ve Avni Efendi kumandasında ufak bir keşif kolu gönderildi. Bir buçuk sâ‛at sonra avdet eden mûmâileyhin verdiği rapor bervech-i âtîdir.

5. Fırka İstihkâm Bölüğü Kumandanlığı’na

20.2.331

1– Sağ cenâhdaki Yetmişyedinci Alay’a düşman hücûm teşebbüsünde bulunarak siperlerimize yaklaşınca kıta‛âtımız tarafından bomba atılmış. Ve şiddetli ateş etmek sûretiyle def‛ etmişlerdir. Şimdi sükûnettedir.

2– Yetmişyedinci Alay’ın sağındaki Altmışdördüncü Alayı da aynı sûretle hücûma ma‛rûz kalmış ve düşmanı tard etmiştir. 64. Alay’ın cebhesi üzerinde yerlerden 60-70 metre uzakta alev görülmüş ve siperlerde bulunan efrâddan îzâhâtta bulunulmuş ve düşman mahtûllerinin üzerinde bulunan cebhânenin ateş almasından ileri geldiği anlaşılmıştır.            

3– 57, 125, 15, 14 üncü Alaylar’ın cebhesindeki ateş oldukça şiddetlidir. Kıta‛âtımız ileri ve gerideki siperlerini muhâfaza etmekte oldukları ma‛rûzdur.

İstihkâm Takım Zâbit Vekîli

Ahmed Avni

Bugün sâ‛at 7.30 sonraya kadar mevzi‛de kalınmış ve bi’l-âhire bölük tekrar geriye alınmıştır. Sâ‛at 8 sonrada Kâ’im-makâm Ali Bey’den aldığım emir üzerine nısf istihkâm takımıyla 16. Alay 1. Tabur ve 2. Tabur yanına gittim. Orada muvasala yollarını ve sâire istikâmetini tahdîd ettim ve efrâda iş taksîm ederek sâ‛at 12’de geriye avdet eyledim. 21 Nisan sene 331 sabaheyin sâ‛at 5.30 evvelde nısf takım dahî o gece verdiğim vazîfeyi ikmâl ederek tekrar bölüğe iltihâk etti.

21/Nisan/331 sâ‛at 8 evvelde Kâ’im-makâm Ali Bey bölüğün kalmış olan iki takımı üçe taksîm ederek bir kısmını 14. Alay’a ve ikincisini 15. Alay’a göndermekliğimi ve üçüncü takımı da Edirne Sırtı tahkîmâtı için Çataldere’de bırakmamı emr etti. Bu taksîmât yapıldı. Sâ‛at 2 sonrada 14. Alay siperlerine gelen bir posta vasıtasıyla alay kumandanı tarafından çağırıldım ve sağ cenâhdaki takımı biraz daha takvîye ederek mezkûr mıntıkaya gitmekliğim fırka kumandanı beyin emirleri iktizâsından olduğunu söylediler. Binâenaleyh bugün sâ‛at 4 sonradan sonra bölüğün nısfı sağ cenâhda nısfı da mezkez mıntıkasında taksîm edilmiş bir hâlde bulunuyordu. Emir akşam bu efrâddan iki mıntıkada siperlerde bulunan taburlara taksîm edildi. ve ayın yirmidördüncü günü hitâmına kadar geceli gündüzlü piyâdeye â‛id tahkîmât yapmakla meşgûl oldu. Yalnız Çataldere’de bırakılan efrâd bu günler zarfında alay kumandanına mahsûs iki tarassud mahalli inşâ ettikten sonra mezkûr dereden 14. Alay siperleriyle 15. Alay siperlerine ateşten masûn olarak gidip gelmeye mahsûs dar bir yol vücûda getirdi. Cebheye taksîm edilen efrâd ise kıta‛ât tarafından bütün siperleri ıslâh mecbûriyetinde tutulmaya başlandı. Taburlardan bir bölükle sağ cenâh ve merkezdeki bütün tahkîmâtı başlı başına meydana getirmeyeceğimiz cihetle piyadenin mu‛âveneti taleb olundu ise de bu taleb her kıt‛aca is‛âf edilmediğinden bölüğün sûret-i istihdâmı ve piyâdenin yardım etmemesinden işlerin ileriye gitmediği Ondokuzuncu Fırka’ya rapor arz edildi. Ve frkaca da emir-i yevmî ile istihkâm sınıfının tahkîmâttaki vezâifi tasrîh olunarak efrâdın her mahalde istihdâmı emir buyruldu. Ve o günden i‛tibâren bölük vezâif-i aslîyesiyle iştigâle başladı.

Sağ cenâhdaki efrâd vâsıtasıyla 20. Alay 3. Tabur siperiyle Mehmed Çavuş siperi arasına muvâsala yolu açıldığı gibi 64. Alay                   

         2. Bölük ilerisinde bir takımlık yeniden siper yaptırıldı. Ve 57. Alay 12. Bölük siperleri otuz adım kadar ileri alındı. Evvelce uzun bir hendek hâlinde açılmış olan avcı hatlarına kum torbaları, cebhâne sandıkları ile ara siperleri yapıldı. Mazgallar açılmaya ve avcı hendekleri takvîye edilmeye başlandı.

Merkez mıntıkasında dahî işler aynı sûretle tanzîm olundu. Ve Çataldere’de kalmış olan asker 15. Alay siperlerini tanzîme me’mûr oldu. Bugünler zarfında istihkâm efrâdı arz edildiği vechle siperlerin tanzîm ve ıslâhına gayret etmiş ve sağ cenâhda ara sıra zabt olunan düşman siperlerini merkûmun aleyhine çevirerek iki siper arasına muvâsala yolu açmıştır.

4 Mayıs sene 331’de sağ cenâhda bulunan takım mezkûr mıntıkaya Onbirinci Fırka’dan gelen istihkâm bölüğü me’mûr edilerek merkez mıntıkasına i‛âde edildi ve yirmi dört sâ‛at istirâhatten sonra bunlar da 14. Alay ve 15. Alay siperlerine me’mûr edildiler.

Bölüğün bu günlerdeki zâyi‛ât listesi